“幼孤得遂长”的意思及全诗出处和翻译赏析

jǐng dì lìng èr qiān dàn xiū zhí zhào
景帝令二千石修职诏

diāo wén kè lòu, shāng nóng shì zhě yě jǐn xiù zuǎn zǔ, hài nǚ gōng zhě yě.
雕文刻镂，伤农事者也；锦绣纂组，害女红者也。
nóng shì shāng, zé jī zhī běn yě nǚ gōng hài, zé hán zhī yuán yě.
农事伤，则饥之本也；女红害，则寒之原也。
fū jī hán bìng zhì, ér néng wú wéi fēi zhě guǎ yǐ.
夫饥寒并至，而能无为非者寡矣。
zhèn qīn gēng, hòu qīn sāng, yǐ fèng zōng miào zī shèng jì fú, wèi tiān xià xiān.
朕亲耕，后亲桑，以奉宗庙粢盛祭服，为天下先。
bù shòu xiàn, jiǎn tài guān, shěng yáo fù, yù tiān xià wù nóng cán, sù yǒu chù jī, yǐ bèi zāi hài qiáng wú rǎng ruò, zhòng wú bào guǎ, lǎo qí yǐ shòu zhōng, yòu gū dé suì zhǎng.
不受献，减太官，省繇赋，欲天下务农蚕，素有畜积，以备灾害；强毋攘弱，众毋暴寡，老耆以寿终，幼孤得遂长。
jīn suì huò bù dēng, mín shí pō guǎ, qí jiù ān zài? huò zhà wěi wèi lì, lì yǐ huò lù wèi shì, yú duó bǎi xìng, qīn móu wàn mín.
今岁或不登，民食颇寡，其咎安在？或诈伪为吏，吏以货赂为市，渔夺百姓，侵牟万民。
xiàn chéng, zhǎng lì yě, jiān fǎ yǔ dào dào, shén wú wèi yě! qí lìng èr qiān dàn xiū qí zhí! bù shì guān zhí hào luàn zhě, chéng xiàng yǐ wén, qǐng qí zuì.
县丞，长吏也，奸法与盗盗，甚无谓也！其令二千石修其职！不事官职耗乱者，丞相以闻，请其罪。
bù gào tiān xià, shǐ míng zhī zhèn yì!
布告天下，使明知朕意！