“他日曷能克其家”的意思及全诗出处和翻译赏析

fù rén zhī zǐ
富人之子

qí yǒu fù rén, jiā lěi qiān jīn.
齐有富人，家累千金。
qí èr zi shén yú, qí fù yòu bù jiào zhī.
其二子甚愚，其父又不教之。
yī rì, ài zi wèi qí fù yuē:" jūn zhī zǐ suī měi, ér bù tōng shì wù, tā rì hé néng kè qí jiā?"
一日，艾子谓其父曰：“君之子虽美，而不通世务，他日曷能克其家?”
fù nù yuē:" wú zhī zǐ mǐn ér qiě shì duō néng, qǐ yǒu bù tōng shì wù zhě yé?"
父怒曰：“吾之子敏而且恃多能，岂有不通世务者耶?”
ài zǐ yuē:" bù xū shì zhī tā, dàn wèn jūn zhī zǐ, suǒ shí zhě mǐ, cóng hé lái? ruò zhī zhī, wú dāng wàng yán zhī zuì.
艾子曰：“不须试之他，但问君之子，所食者米，从何来？若知之，吾当妄言之罪。
"
”
fù suì hū qí zi wèn zhī.
父遂呼其子问之。
qí zi xī rán xiào yuē:" wú qǐ bù zhī cǐ yě? měi yǐ bù náng qǔ lái.
其子嘻然笑曰：“吾岂不知此也？每以布囊取来。
"
”
qí fù qiǎo rán gǎi róng yuē:" zi zhī yú shén yě! bǐ mǐ bú shì tián zhōng lái?"
其父愀然改容曰：“子之愚甚也!彼米不是田中来?”
ài zǐ yuē:" fēi qí fù bù shēng qí zi.
艾子曰：“非其父不生其子。
"
”