“尚不觉寤”的意思及全诗出处和翻译赏析

xiàng yǔ běn jì zàn
项羽本纪赞

tài shǐ gōng yuē: wú wén zhī zhōu shēng yuē:" shùn mù gài zhòng tóng zi.
太史公曰：吾闻之周生曰：“舜目盖重瞳子。
" yòu wén xiàng yǔ yì zhòng tóng zi.
”又闻项羽亦重瞳子。
yǔ qǐ qí miáo yì xié? hé xìng zhī bào yě? fū qín shī qí zhèng, chén shè shǒu nán, háo jié fēng qǐ, xiāng yǔ bìng zhēng, bù kě shèng shǔ.
羽岂其苗裔邪？何兴之暴也？夫秦失其政，陈涉首难，豪杰蜂起，相与并争，不可胜数。
rán yǔ fēi yǒu chǐ cùn, chéng shì qǐ lǒng mǔ zhī zhōng, sān nián, suì jiāng wǔ zhū hóu miè qín, fēn liè tiān xià ér fēng wáng hóu, zhèng yóu yǔ chū, hào wèi bà wáng, wèi suī bù zhōng, jìn gǔ yǐ lái, wèi cháng yǒu yě.
然羽非有尺寸，乘势起陇亩之中，三年，遂将五诸侯灭秦，分裂天下而封王侯，政由羽出，号为霸王，位虽不终，近古以来，未尝有也。
jí yǔ bèi guān huái chǔ, fàng zhú yì dì ér zì lì, yuàn wáng hóu pàn jǐ, nán yǐ.
及羽背关怀楚，放逐义帝而自立，怨王侯叛己，难矣。
zì jīn gōng fá, fèn qí sī zhì, ér bù shī gǔ, wèi bà wáng zhī yè, yù yǐ lì zhēng jīng yíng tiān xià, wǔ nián, zú wáng qí guó, shēn sǐ dōng chéng, shàng bù jué wù, ér bù zì zé, guò yǐ.
自矜功伐，奋其私智，而不师古，谓霸王之业，欲以力征经营天下，五年，卒亡其国，身死东城，尚不觉寤，而不自责，过矣。
nǎi yǐn" tiān wáng wǒ, fēi yòng bīng zhī zuì yě", qǐ bù miù zāi!
乃引“天亡我，非用兵之罪也”，岂不谬哉！