“状长吉之奇甚尽”的意思及全诗出处和翻译赏析

lǐ hè xiǎo zhuàn
李贺小传

jīng zhào dù mù wèi lǐ zhǎng jí jí xù, zhuàng zhǎng jí zhī qí shén jǐn, shì chuán zhī.
京兆杜牧为李长吉集序，状长吉之奇甚尽，世传之。
zhǎng jí zǐ jià wáng shì zhě, yǔ zhǎng jí zhī shì yóu bèi.
长吉姊嫁王氏者，语长吉之事尤备。
zhǎng jí xì shòu, tōng méi, zhǎng zhǐ zhǎo, néng kǔ yín jí shū.
长吉细瘦，通眉，长指爪，能苦吟疾书。
zuì xiān wèi chāng lí hán yù suǒ zhī.
最先为昌黎韩愈所知。
suǒ yǔ yóu zhě, wáng cān yuán yáng jìng zhī quán qú cuī zhí bèi wèi mì, měi dàn rì chū yǔ zhū gōng yóu, wèi cháng dé tí rán hòu wèi shī, rú tā rén sī liang qiān hé, yǐ jí chéng xiàn wèi yì.
所与游者，王参元、杨敬之、权璩、崔植辈为密，每旦日出与诸公游，未尝得题然后为诗，如他人思量牵合，以及程限为意。
héng cóng xiǎo xī nú, qí jù lǘ, bèi yī gǔ pò jǐn náng, yù yǒu suǒ de, jí shū tóu náng zhōng.
恒从小奚奴，骑距驴，背一古破锦囊，遇有所得，即书投囊中。
jí mù guī tài fū rén shǐ bì shòu náng chū zhī, jiàn suǒ shū duō zhé yuē:" shì ér yào dāng ǒu chū xīn nǎi yǐ ěr.
及暮归．太夫人使婢受囊出之，见所书多．辄曰：“是儿要当呕出心乃已尔。
" shàng dēng, yǔ shí.
”上灯，与食。
zhǎng jí cóng bì qǔ shū, yán mò dié zhǐ zú chéng zhī, tóu tā náng zhōng.
长吉从婢取书，研墨叠纸足成之，投他囊中。
fēi dà zuì jí diào sāng rì lǜ rú cǐ, guò yì bù fù shěng.
非大醉及吊丧日率如此，过亦不复省。
wáng yáng bèi shí fù lái tàn qǔ xiě qù.
王、杨辈时复来探取写去。
zhǎng jí wǎng wǎng dú qí wǎng huán jīng luò, suǒ zhì huò shí yǒu zhe, suí qì zhī, gù shěn zǐ míng jiā suǒ yú sì juǎn ér yǐ.
长吉往往独骑往还京、洛，所至或时有著，随弃之，故沈子明家所余四卷而已。
zhǎng jí jiāng sǐ shí, hū zhòu jiàn yī fēi yī rén, jià chì qiú, chí yī bǎn, shū ruò tài gǔ zhuàn huò pī lì shí wén zhě, yún dāng zhào zhǎng jí.
长吉将死时，忽昼见一绯衣人，驾赤虬，持一板，书若太古篆或霹雳石文者，云当召长吉。
zhǎng jí liǎo bù néng dú, chuā xià tà kòu tóu, yán:" ā mí lǎo qiě bìng, hè bù yuàn qù.
长吉了不能读，欻下榻叩头，言：“阿弥老且病，贺不愿去。
" fēi yī rén xiào yuē:" dì chéng bái yù lóu, lì zhào jūn wèi jì.
”绯衣人笑曰：“帝成白玉楼，立召君为记。
tiān shàng chà lè, bù kǔ yě.
天上差乐，不苦也。
" zhǎng jí dú qì, biān rén jǐn jiàn zhī.
”长吉独泣，边人尽见之。
shǎo zhī, zhǎng jí qì jué.
少之，长吉气绝。
cháng suǒ jū chuāng zhōng, bó bó yǒu yān qì, wén xíng chē huì guǎn zhī shēng.
常所居窗中，勃勃有烟气，闻行车嘒管之声。
tài fū rén jí zhǐ rén kū, dài zhī rú chuī wǔ dǒu shǔ xǔ shí, zhǎng jí jìng sǐ.
太夫人急止人哭，待之如炊五斗黍许时，长吉竟死。
wáng shì zǐ fēi néng zào zuò wèi zhǎng jí zhě, shí suǒ jiàn rú cǐ.
王氏姊非能造作谓长吉者，实所见如此。
wū hū, tiān cāng cāng ér gāo yě, shàng guǒ yǒu dì yé? dì guǒ yǒu yuàn yòu gōng shì guān gé zhī wán yé? gǒu xìn rán, zé tiān zhī gāo miǎo, dì zhī zūn yán, yì yí yǒu rén wù wén cǎi yù cǐ shì zhě, hé dú juàn juàn yú zhǎng jí ér shǐ qí bù shòu yé? yī, yòu qǐ shì suǒ wèi cái ér qí zhě, bù dú dì shàng shǎo, jí tiān shàng yì bù duō yé? zhǎng jí shēng èr shí qī nián, wèi bù guò fèng lǐ tài cháng, shí rén yì duō pái bìn huǐ chì zhī, yòu qǐ cái ér qí zhě, dì dú zhòng zhī, ér rén fǎn bù zhòng yé? yòu qǐ rén jiàn huì shèng dì yé?
呜呼，天苍苍而高也，上果有帝耶?帝果有苑囿、宫室、观阁之玩耶?苟信然，则天之高邈，帝之尊严，亦宜有人物文采愈此世者，何独眷眷于长吉而使其不寿耶?噫，又岂世所谓才而奇者，不独地上少，即天上亦不多耶?长吉生二十七年，位不过奉礼太常，时人亦多排摈毁斥之，又岂才而奇者，帝独重之，而人反不重耶?又岂人见会胜帝耶?