“无顾土宜”的意思及全诗出处和翻译赏析

qí guó zuǒ bù rǔ mìng
齐国佐不辱命

jìn shī cóng qí shī, rù zì qiū yú, jī mǎ xíng.
晋师从齐师，入自丘舆，击马陉。
qí hóu shǐ bīn mèi rén lù yǐ jì yǎn yù qìng yǔ dì.
齐侯使宾媚人赂以纪甗、玉磬与地。
" bù kě, zé tīng kè zhī suǒ wéi.
“不可，则听客之所为。
" bīn mèi rén zhì lù, jìn rén bù kě, yuē:" bì yǐ xiào tóng shū zǐ wèi zhì, ér shǐ qí zhī fēng nèi jǐn dōng qí mǔ.
”宾媚人致赂，晋人不可，曰：“必以肖同叔子为质，而使齐之封内尽东其亩。
" duì yuē:" xiào tóng shū zǐ fēi tā, guǎ jūn zhī mǔ yě ruò yǐ pǐ dí, zé yì jìn jūn zhī mǔ yě.
”对曰：“肖同叔子非他，寡君之母也；若以匹敌，则亦晋君之母也。
wú zi bù dà mìng yú zhū hóu, ér yuē bì zhì qí mǔ yǐ wéi xìn, qí ruò wáng mìng hé? qiě shì yǐ bù xiào lìng yě.
吾子布大命于诸侯，而曰必质其母以为信，其若王命何？且是以不孝令也。
shī yuē:' xiào zǐ bù kuì, yǒng xī ěr lèi.
诗曰：‘孝子不匮，永锡尔类。
' ruò yǐ bù xiào lìng yú zhū hóu, qí wú nǎi fēi dé lèi yě hū? xiān wáng jiāng lǐ tiān xià, wù tǔ zhī yí, ér bù qí lì.
’若以不孝令于诸侯，其无乃非德类也乎？先王疆理天下，物土之宜，而布其利。
gù shī yuē:' wǒ jiāng wǒ lǐ, nán dōng qí mǔ.
故诗曰：‘我疆我理，南东其亩。
' jīn wú zi jiāng lǐ zhū hóu, ér yuē' jǐn dōng qí mǔ' ér yǐ wéi wú zi róng chē shì lì, wú gù tǔ yí, qí wú nǎi fēi xiān wáng zhī mìng yě hū? fǎn xiān wáng zé bú yì, hé yǐ wéi méng zhǔ? qí jìn shí yǒu quē.
’今吾子疆理诸侯，而曰‘尽东其亩’而已；唯吾子戎车是利，无顾土宜，其无乃非先王之命也乎？反先王则不义，何以为盟主？其晋实有阙。
sì wáng zhī wáng yě, shù dé ér jì tóng yù yān wǔ bó zhī bà yě, qín ér fǔ zhī, yǐ yì wáng mìng jīn wú zi qiú hé zhū hóu, yǐ chěng wú jiāng zhī yù.
四王之王也，树德而济同欲焉；五伯之霸也，勤而抚之，以役王命；今吾子求合诸侯，以逞无疆之欲。
shī yuē:' bù zhèng yōu yōu, bǎi lù shì qiú.
诗曰：‘布政优优，百禄是遒。
' zǐ shí bù yōu, ér qì bǎi lù, zhū hóu hé hài yān? bù rán, guǎ jūn zhī mìng shǐ chén, zé yǒu cí yǐ.
’子实不优，而弃百禄，诸侯何害焉？不然，寡君之命使臣，则有辞矣。
yuē' zi yǐ jūn shī rǔ yú bì yì, bù tiǎn bì fù, yǐ kào cóng zhě wèi jūn zhī zhèn, shī tú ráo bài.
曰‘子以君师辱于敝邑，不腆敝赋，以犒从者；畏君之震，师徒桡败。
wú zǐ huì jiǎo qí guó zhī fú, bù mǐn qí shè jì, shǐ jì jiù hǎo, wéi shì xiān jūn zhī bì qì tǔ dì bù gǎn ài.
吾子惠徼齐国之福，不泯其社稷，使继旧好，唯是先君之敝器、土地不敢爱。
zi yòu bù xǔ, qǐng shōu hé yú jìn, bèi chéng jiè yī.
子又不许，请收合馀烬，背城借一。
bì yì zhī xìng, yì yún cóng yě kuàng qí bù xìng, gǎn bù wéi mìng shì tīng?'"
敝邑之幸，亦云从也；况其不幸，敢不唯命是听？’”