“为天下贺”的意思及全诗出处和翻译赏析

sòng wēn chǔ shì fù hé yáng jūn xù
送温处士赴河阳军序

bó lè yī guò jì běi zhī yě, ér mǎ qún suì kōng.
伯乐一过冀北之野，而马群遂空。
fū jì běi mǎ duō tiān xià.
夫冀北马多天下。
bó lè suī shàn zhī mǎ, ān néng kōng qí jùn xié? jiě zhī zhě yuē:" wú suǒ wèi kōng, fēi wú mǎ yě, wú liáng mǎ yě.
伯乐虽善知马，安能空其郡邪？解之者曰：“吾所谓空，非无马也，无良马也。
bó lè zhī mǎ, yù qí liáng, zhé qǔ zhī, qún wú liú liáng yān.
伯乐知马，遇其良，辄取之，群无留良焉。
gǒu wú liáng, suī wèi wú mǎ, bù wéi xū yǔ yǐ.
苟无良，虽谓无马，不为虚语矣。
" dōng dōu, gù shì dài fū zhī jì běi yě.
”东都，固士大夫之冀北也。
shì cái néng shēn cáng ér bù shì zhě, luò zhī běi yá yuē shí shēng, qí nán yá yuē wēn shēng.
恃才能深藏而不市者，洛之北涯曰石生，其南涯曰温生。
dài fū wū gōng, yǐ fū yuè zhèn hé yáng zhī sān yuè, yǐ shí shēng wèi cái, yǐ lǐ wèi luó, luó ér zhì zhī mù xià.
大夫乌公，以鈇钺镇河阳之三月，以石生为才，以礼为罗，罗而致之幕下。
wèi shù yuè yě, yǐ wēn shēng wèi cái, yú shì yǐ shí shēng wèi méi, yǐ lǐ wèi luó, yòu luó ér zhì zhī mù xià.
未数月也，以温生为才，于是以石生为媒，以礼为罗，又罗而致之幕下。
dōng dōu suī xìn duō cái shì, cháo qǔ yī rén yān, bá qí yóu mù qǔ yī rén yān, bá qí yóu.
东都虽信多才士，朝取一人焉，拔其尤；暮取一人焉，拔其尤。
zì jū shǒu hé nán yǐn, yǐ jí bǎi sī zhī zhí shì, yǔ wú bèi èr xiàn zhī dài fū, zhèng yǒu suǒ bù tōng, shì yǒu suǒ kě yí, xī suǒ zī ér chù yān? shì dài fū zhī qù wèi ér xiàng chù zhě, shuí yǔ xī yóu? xiǎo zǐ hòu shēng, yú hé kǎo dé ér wèn yè yān? jìn shēn zhī dōng xī xíng guò shì dōu zhě, wú suǒ lǐ yú qí lú.
自居守河南尹，以及百司之执事，与吾辈二县之大夫，政有所不通，事有所可疑，奚所咨而处焉？士大夫之去位而巷处者，谁与嬉游？小子后生，于何考德而问业焉？缙绅之东西行过是都者，无所礼于其庐。
ruò shì ér chēng yuē:" dài fū wū gōng yī zhèn hé yáng, ér dōng dōu chǔ shì zhī lú wú rén yān.
若是而称曰：“大夫乌公一镇河阳，而东都处士之庐无人焉。
" qǐ bù kě yě? fū nán miàn ér tīng tiān xià, qí suǒ tuō zhòng ér shì lì zhě, wéi xiāng yǔ jiāng ěr.
”岂不可也？夫南面而听天下，其所托重而恃力者，惟相与将耳。
xiāng wèi tiān zǐ dé rén yú cháo tíng, jiāng wèi tiān zǐ dé wén wǔ shì yú mù xià, qiú nèi wài wú zhì, bù kě de yě.
相为天子得人于朝廷，将为天子得文武士于幕下，求内外无治，不可得也。
yù mí yú zī, bù néng zì yǐn qù, zī èr shēng yǐ dài lǎo.
愈縻于兹，不能自引去，资二生以待老。
jīn jiē wèi yǒu lì zhě duó zhī, qí hé néng wú jiè rán yú huái xié? shēng jì zhì, bài gōng yú jūn mén, qí wèi wú yǐ qián suǒ chēng, wèi tiān xià hè yǐ hòu suǒ chēng, wèi wú zhì sī yuàn yú jǐn qǔ yě.
今皆为有力者夺之，其何能无介然于怀邪?生既至，拜公于军门，其为吾以前所称，为天下贺；以后所称，为吾致私怨于尽取也。
liú shǒu xiàng gōng shǒu wèi sì yùn shī gē qí shì, yù yīn tuī qí yì ér xù zhī.
留守相公首为四韵诗歌其事，愈因推其意而序之。