“朝骋骛兮江皋，夕弭节兮北渚；”的意思及全诗出处和翻译赏析

jiǔ gē
九歌

dōng huáng tài yī
东皇太一
jí rì xī chén liáng, mù jiāng yú xī shàng huáng
吉日兮辰良，穆将愉兮上皇；
fǔ cháng jiàn xī yù ěr, qiú qiāng míng xī lín láng
抚长剑兮玉珥，璆锵鸣兮琳琅；
yáo xí xī yù zhèn, hé jiāng bǎ xī qióng fāng
瑶席兮玉瑱，盍将把兮琼芳；
huì yáo zhēng xī lán jí, diàn guì jiǔ xī jiāo jiāng
蕙肴蒸兮兰藉，奠桂酒兮椒浆；
yáng bāo xī fǔ gǔ, shū huǎn jié xī ān gē
扬枹兮拊鼓，疏缓节兮安歌；
chén yú sè xī hào chàng
陈竽瑟兮浩倡；
líng yǎn jiǎn xī jiāo fú, fāng fēi fēi xī mǎn táng
灵偃蹇兮姣服，芳菲菲兮满堂；
wǔ yīn fēn xī fán huì, jūn xīn xīn xī lè kāng.
五音纷兮繁会，君欣欣兮乐康。
yún zhōng jūn
云中君
yù lán tāng xī mù fāng, huá cǎi yī xī ruò yīng
浴兰汤兮沐芳，华采衣兮若英；
líng lián quán xī jì liú, làn zhāo zhāo xī wèi yāng
灵连蜷兮既留，烂昭昭兮未央；
jiǎn jiāng dàn xī shòu gōng, yǔ rì yuè xī qí guāng
謇将憺兮寿宫，与日月兮齐光；
lóng jià xī dì fú, liáo áo yóu xī zhōu zhāng
龙驾兮帝服，聊翱游兮周章；
líng huáng huáng xī jì jiàng, biāo yuǎn jǔ xī yún zhōng
灵皇皇兮既降，猋远举兮云中；
lǎn jì zhōu xī yǒu yú, héng sì hǎi xī yān qióng
览冀洲兮有余，横四海兮焉穷；
sī fū jūn xī tài xī, jí láo xīn xī chōng chōng xiāng jūn
思夫君兮太息，极劳心兮忡忡；湘君
jūn bù xíng xī yí yóu, jiǎn shuí liú xī zhōng zhōu
君不行兮夷犹，蹇谁留兮中洲；
měi yào miǎo xī yí xiū, pèi wú chéng xī guì zhōu
美要眇兮宜修，沛吾乘兮桂舟；
lìng yuán xiāng xī wú bō, shǐ jiāng shuǐ xī ān liú
令沅湘兮无波，使江水兮安流；
wàng fū jūn xī wèi lái, chuī cēn cī xī shuí sī
望夫君兮未来，吹参差兮谁思；
jià fēi lóng xī běi zhēng, zhān wú dào xī dòng tíng
驾飞龙兮北征，邅吾道兮洞庭；
bì lì bǎi xī huì chóu, sūn ráo xī lán jīng
薜荔柏兮蕙绸，荪桡兮兰旌；
wàng cén yáng xī jí pǔ, héng dà jiāng xī yáng líng
望涔阳兮极浦，横大江兮扬灵；
yáng líng xī wèi jí, nǚ chán yuán xī wèi yú tài xī
扬灵兮未极，女婵媛兮为余太息；
héng liú tì xī chán yuán, yǐn sī jūn xī fèi cè
横流涕兮潺湲，隐思君兮陫侧；
guì zhào xī lán yì, zhuó bīng xī jī xuě
桂棹兮兰枻，斵冰兮积雪；
cǎi bì lì xī shuǐ zhōng, qiān fú róng xī mù mò
采薜荔兮水中，搴芙蓉兮木末；
xīn bù tóng xī méi láo, ēn bù shèn xī qīng jué
心不同兮媒劳，恩不甚兮轻绝；
shí lài xī jiān jiān, fēi lóng xī piān piān
石濑兮浅浅，飞龙兮翩翩；
jiāo bù zhōng xī yuàn zhǎng, qī bù xìn xī gào yú yǐ bù xián
交不忠兮怨长，期不信兮告余以不闲；
cháo chěng wù xī jiāng gāo, xī mǐ jié xī běi zhǔ
朝骋骛兮江皋，夕弭节兮北渚；
niǎo cì xī wū shàng, shuǐ zhōu xī táng xià
鸟次兮屋上，水周兮堂下；
juān yú jué xī jiāng zhōng, yí yú pèi xī lǐ pǔ
捐余玦兮江中，遗余佩兮醴浦；
cǎi fāng zhōu xī dù ruò, jiāng yǐ yí xī xià nǚ
采芳洲兮杜若，将以遗兮下女；
shí bù kě xī zài dé, liáo xiāo yáo xī róng yǔ.
时不可兮再得，聊逍遥兮容与。
xiāng fū rén
湘夫人
dì zi jiàng xī běi zhǔ, mù miǎo miǎo xī chóu yǔ
帝子降兮北渚，目眇眇兮愁予；
niǎo niǎo xī qiū fēng, dòng tíng bō xī mù yè xià
袅袅兮秋风，洞庭波兮木叶下；
dēng bái fán xī chěng wàng, yǔ jiā qī xī xī zhāng
登白薠兮骋望，与佳期兮夕张；
niǎo hé cuì xī píng zhōng, zēng hé wéi xī mù shàng? píng tōng: píng
鸟何萃兮苹中，罾何为兮木上？(苹 通：蘋)
yuán yǒu chǎi xī lǐ yǒu lán, sī gōng zǐ xī wèi gǎn yán
沅有茝兮醴有兰，思公子兮未敢言；
huāng hū xī yuǎn wàng, guān liú shuǐ xī chán yuán
荒忽兮远望，观流水兮潺湲；
mí hé shí xī tíng zhōng, jiāo hé wéi xī shuǐ yì
麋何食兮庭中，蛟何为兮水裔；
cháo chí yú mǎ xī jiāng gāo, xī jì xī xī shì
朝驰余马兮江皋，夕济兮西澨；
wén jiā rén xī zhào yú, jiāng téng jià xī xié shì
闻佳人兮召余，将腾驾兮偕逝；
zhù shì xī shuǐ zhōng, qì zhī xī hé gài
筑室兮水中，葺之兮荷盖；
sūn bì xī zǐ tán, bō fāng jiāo xī chéng táng
荪壁兮紫坛，播芳椒兮成堂；
guì dòng xī lán lǎo, xīn yí méi xī yào fáng
桂栋兮兰橑，辛夷楣兮药房；
wǎng bì lì xī wèi wéi, pǐ huì mián xī jì zhāng
罔薜荔兮为帷，擗蕙櫋兮既张；
bái yù xī wèi zhèn, shū shí lán xī wèi fāng
白玉兮为镇，疏石兰兮为芳；
zhǐ qì xī hé wū, liáo zhī xī dù héng
芷葺兮荷屋，缭之兮杜衡；
hé bǎi cǎo xī shí tíng, jiàn fāng xīn xī wǔ mén
合百草兮实庭，建芳馨兮庑门；
jiǔ yí bīn xī bìng yíng, líng zhī lái xī rú yún
九嶷缤兮并迎，灵之来兮如云；
juān yú mèi xī jiāng zhōng, yí yú dié xī lǐ pǔ
捐余袂兮江中，遗余褋兮醴浦；
qiān tīng zhōu xī dù ruò, jiāng yǐ yí xī yuǎn zhě
搴汀洲兮杜若，将以遗兮远者；
shí bù kě xī zhòu dé, liáo xiāo yáo xī róng yǔ! dà sī mìng
时不可兮骤得，聊逍遥兮容与！大司命
guǎng kāi xī tiān mén, fēn wú chéng xī xuán yún
广开兮天门，纷吾乘兮玄云；
lìng piāo fēng xī xiān qū, shǐ dōng yǔ xī sǎ chén
令飘风兮先驱，使涷雨兮洒尘；
jūn huí xiáng xī yǐ xià, yú kōng sāng xī cóng nǚ
君回翔兮以下，逾空桑兮从女；
fēn zǒng zǒng xī jiǔ zhōu, hé shòu yāo xī zài yǔ
纷总总兮九州，何寿夭兮在予；
gāo fēi xī ān xiáng, chéng qīng qì xī yù yīn yáng
高飞兮安翔，乘清气兮御阴阳；
wú yǔ jūn xī qí sù, dǎo dì zhī xī jiǔ kēng
吾与君兮齐速，导帝之兮九坑；
líng yī xī bèi bèi, yù pèi xī lù lí
灵衣兮被被，玉佩兮陆离；
yī yīn xī yī yáng, zhòng mò zhī xī yú suǒ wéi
一阴兮一阳，众莫知兮余所为；
zhé shū má xī yáo huá, jiāng yǐ yí xī lí jū
折疏麻兮瑶华，将以遗兮离居；
lǎo rǎn rǎn xī jì jí, bù jìn jìn xī yù shū
老冉冉兮既极，不寖近兮愈疏；
chéng lóng xī lín lín, gāo chí xī chōng tiān
乘龙兮辚辚，高驰兮冲天；
jié guì zhī xī yán zhù, qiāng yù sī xī chóu rén
结桂枝兮延伫，羌愈思兮愁人；
chóu rén xī nài hé, yuàn ruò jīn xī wú kuī
愁人兮奈何，愿若今兮无亏；
gù rén mìng xī yǒu dāng, shú lí hé xī hé wéi? shǎo sī mìng
固人命兮有当，孰离合兮何为？少司命
qiū lán xī mí wú, luó shēng xī táng xià
秋兰兮麋芜，罗生兮堂下；
lǜ yè xī sù huá, fāng fēi fēi xī xí yǔ
绿叶兮素华，芳菲菲兮袭予；
fū rén xī zì yǒu měi zi, sūn hé yǐ xī chóu kǔ
夫人兮自有美子，荪何以兮愁苦；
qiū lán xī qīng qīng, lǜ yè xī zǐ jīng
秋兰兮青青，绿叶兮紫茎；
mǎn táng xī měi rén, hū dú yǔ yú xī mù chéng
满堂兮美人，忽独与余兮目成；
rù bù yán xī chū bù cí, chéng huí fēng xī zài yún qí
入不言兮出不辞，乘回风兮载云旗；
bēi mò bēi xī shēng bié lí, lè mò lè xī xīn xiāng zhī
悲莫悲兮生别离，乐莫乐兮新相知；
hé yī xī huì dài, shū ér lái xī hū ér shì
荷衣兮蕙带，儵而来兮忽而逝；
xī sù xī dì jiāo, jūn shuí xū xī yún zhī jì
夕宿兮帝郊，君谁须兮云之际；
yǔ nǚ mù xī xián chí, xī nǚ fā xī yáng zhī ā
与女沐兮咸池，曦女发兮阳之阿；
wàng měi rén xī wèi lái, lín fēng huǎng xī hào gē
望美人兮未来，临风怳兮浩歌；
kǒng gài xī cuì jīng, dēng jiǔ tiān xī fǔ huì xīng
孔盖兮翠旌，登九天兮抚彗星；
sǒng cháng jiàn xī yōng yòu ài, sūn dú yí xī wèi mín zhèng.
竦长剑兮拥幼艾，荪独宜兮为民正。
dōng jūn
东君
tūn jiāng chū xī dōng fāng, zhào wú kǎn xī fú sāng
暾将出兮东方，照吾槛兮扶桑；
fǔ yú mǎ xī ān qū, yè jiǎo jiǎo xī jì míng
抚余马兮安驱，夜皎皎兮既明；
jià lóng zhōu xī chéng léi, zài yún qí xī wēi yí
驾龙輈兮乘雷，载云旗兮委蛇；
zhǎng tài xī xī jiāng shàng, xīn dī huí xī gù huái
长太息兮将上，心低徊兮顾怀；
qiāng shēng sè xī yú rén, guān zhě dān xī wàng guī
羌声色兮娱人，观者儋兮忘归；
gēng sè xī jiāo gǔ, xiāo zhōng xī yáo jù
縆瑟兮交鼓，萧钟兮瑶簴；
míng chí xī chuī yú, sī líng bǎo xī xián kuā
鸣篪兮吹竽，思灵保兮贤姱；
xuān fēi xī cuì céng, zhǎn shī xī huì wǔ
翾飞兮翠曾，展诗兮会舞；
yīng lǜ xī hé jié, líng zhī lái xī bì rì
应律兮合节，灵之来兮敝日；
qīng yún yī xī bái ní cháng, jǔ zhǎng shǐ xī shè tiān láng
青云衣兮白霓裳，举长矢兮射天狼；
cāo yú hú xī fǎn lún jiàng, yuán běi dǒu xī zhuó guì jiāng
操余弧兮反沦降，援北斗兮酌桂浆；
zhuàn yú pèi xī gāo chí xiáng, yǎo míng míng xī yǐ dōng xíng.
撰余辔兮高驰翔，杳冥冥兮以东行。
hé bó
河伯
yǔ nǚ yóu xī jiǔ hé, chōng fēng qǐ xī shuǐ yáng bō
与女游兮九河，冲风起兮水扬波；
chéng shuǐ chē xī hé gài, jià liǎng lóng xī cān chī
乘水车兮荷盖，驾两龙兮骖螭；
dēng kūn lún xī sì wàng, xīn fēi yáng xī hào dàng
登昆仑兮四望，心飞扬兮浩荡；
rì jiāng mù xī chàng wàng guī, wéi jí pǔ xī wù huái
日将暮兮怅忘归，惟极浦兮寤怀；
yú lín wū xī lóng táng, zǐ bèi quē xī zhū gōng
鱼鳞屋兮龙堂，紫贝阙兮珠宫；
líng hé wéi xī shuǐ zhōng
灵何惟兮水中；
chéng bái yuán xī zhú wén yú, yǔ nǚ yóu xī hé zhī zhǔ
乘白鼋兮逐文鱼，与女游兮河之渚；
liú sī fēn xī jiāng lái xià
流澌纷兮将来下；
zi jiāo shǒu xī dōng xíng, sòng měi rén xī nán pǔ
子交手兮东行，送美人兮南浦；
bō tāo tāo xī lái yíng, yú lín lín xī yìng yǔ.
波滔滔兮来迎，鱼鳞鳞兮媵予。
shān guǐ
山鬼
ruò yǒu rén xī shān zhī ā, bèi bì lì xī dài nǚ luó
若有人兮山之阿，被薜荔兮带女萝；
jì hán dì xī yòu yí xiào, zi mù yǔ xī shàn yǎo tiǎo
既含睇兮又宜笑，子慕予兮善窈窕；
chéng chì bào xī cóng wén lí, xīn yí chē xī jié guì qí
乘赤豹兮从文狸，辛夷车兮结桂旗；
bèi shí lán xī dài dù héng, zhé fēn xīn xī yí suǒ sī
被石兰兮带杜衡，折芬馨兮遗所思；
yú chǔ yōu huáng xī zhōng bú jiàn tiān, lù xiǎn nán xī dú hòu lái
余处幽篁兮终不见天，路险难兮独后来；
biǎo dú lì xī shān zhī shàng, yún róng róng xī ér zài xià
表独立兮山之上，云容容兮而在下；
yǎo míng míng xī qiāng zhòu huì, dōng fēng piāo xī shén líng yǔ
杳冥冥兮羌昼晦，东风飘兮神灵雨；
liú líng xiū xī dàn wàng guī, suì jì yàn xī shú huá yǔ
留灵修兮憺忘归，岁既晏兮孰华予；
cǎi sān xiù xī yú shān jiān, shí lěi lěi xī gé màn màn
采三秀兮于山间，石磊磊兮葛蔓蔓；
yuàn gōng zǐ xī chàng wàng guī, jūn sī wǒ xī bù dé xián
怨公子兮怅忘归，君思我兮不得闲；
shān zhōng rén xī fāng dù ruò, yǐn shí quán xī yīn sōng bǎi
山中人兮芳杜若，饮石泉兮荫松柏；
jūn sī wǒ xī rán yí zuò
君思我兮然疑作；
léi tián tián xī yǔ míng míng, yuán jiū jiū xī yòu yè míng
雷填填兮雨冥冥，猿啾啾兮狖夜鸣；
fēng sà sà xī mù xiāo xiāo, sī gōng zǐ xī tú lí yōu.
风飒飒兮木萧萧，思公子兮徒离忧。
guó shāng
国殇
cāo wú gē xī bèi xī jiǎ, chē cuò gǔ xī duǎn bīng jiē
操吴戈兮被犀甲，车错毂兮短兵接；
jīng bì rì xī dí ruò yún, shǐ jiāo zhuì xī shì zhēng xiān
旌蔽日兮敌若云，矢交坠兮士争先；
líng yú zhèn xī liè yú xíng, zuǒ cān yì xī yòu rèn shāng
凌余阵兮躐余行，左骖殪兮右刃伤；
mái liǎng lún xī zhí sì mǎ, yuán yù bāo xī jī míng gǔ
霾两轮兮絷四马，援玉枹兮击鸣鼓；
tiān shí duì xī wēi líng nù, yán shā jǐn xī qì yuán yě
天时怼兮威灵怒，严杀尽兮弃原野；
chū bù rù xī wǎng bù fǎn, píng yuán hū xī lù chāo yuǎn
出不入兮往不反，平原忽兮路超远；
dài cháng jiàn xī xié qín gōng, shǒu shēn lí xī xīn bù chéng
带长剑兮挟秦弓，首身离兮心不惩；
chéng jì yǒng xī yòu yǐ wǔ, zhōng gāng qiáng xī bù kě líng
诚既勇兮又以武，终刚强兮不可凌；
shēn jì sǐ xī shén yǐ líng, hún pò yì xī wèi guǐ xióng.
身既死兮神以灵，魂魄毅兮为鬼雄。
lǐ hún
礼魂
chéng lǐ xī huì gǔ, chuán bā xī dài wǔ
成礼兮会鼓，传芭兮代舞；
kuā nǚ chàng xī róng yǔ
姱女倡兮容与；
chūn lán xī qiū jú, zhǎng wú jué xī zhōng gǔ.
春兰兮秋菊，长无绝兮终古。